Het maatschappelijk kapitaal is het maximumbedrag waarvoor een bv of nv aandelen kan uitgeven en is gewaardeerd tegen de nominale waarde. Het maatschappelijk kapitaal is in de statuten van de bv bepaald. Indien een bv meer eigen vermogen nodig heeft, bijvoorbeeld voor de uitbreiding van de bedrijfsactiviteiten, kan het maatschappelijk kapitaal worden verhoogd met een wijziging in de statuten. Het maatschappelijk kapitaal wordt ook wel het aandelenvermogen genoemd.

Boeking van het maatschappelijk kapitaal bij oprichting

Voorbeeld bv wordt opgericht met een maatschappelijk kapitaal van € 3.000.000. De aandelen zijn € 6 nominaal. In totaal worden er dus € 3.000.000 / 6 = 500.000 aandelen uitgegeven. Bij de oprichting wordt de volgende journaalpost gemaakt:

Er kunnen in totaal 500.000 aandelen geplaatst worden. Pas bij de plaatsing van het aandelen kapitaal wordt het verschuldigde bedrag door de aandeelhouders gestort. Vaak wordt niet het volledige maatschappelijk kapitaal geplaatst bij de oprichting.

Voorbeeld bv besluit om bij de oprichting 100.000 aandelen à pari (tegen de nominale waarde) te plaatsen. Bij de plaatsing van het aandelenkapitaal wordt de volgende journaalpost gemaakt.:

Indien de voorbeeld bv later meer geld nodig heeft, kan worden besloten tot het opnieuw uitgeven van het aandelenkapitaal. Aangezien er in totaal 500.000 geplaatst kunnen worden en er al 100.000 geplaatst zijn, kan de voorbeeld bv nog 400.000 plaatsen. Als deze 400.000 aandelen eenmaal zijn geplaatst, zijn er geen aandelen in portefeuille meer aanwezig en moet er eerst met behulp van een statutenwijziging het maatschappelijk kapitaal worden verhoogd om nieuwe aandelen te kunnen plaatsen.

Boeking van het verhogen van het maatschappelijk kapitaal

5 jaar na de oprichting heeft voorbeeld bv behoefte aan nieuw eigen vermogen en besluit daarom om het maatschappelijk kapitaal te verhogen met 10.000 aandelen. Het maatschappelijk kapitaal is gewaardeerd tegen de nominale waarde en het maatschappelijk kapitaal wordt dus met 10.000 * € 6 = € 60.000 verhoogd. Bij het verhogen van het maatschappelijk kapitaal wordt de volgende journaalpost gemaakt: